Bardzo ciekawy artykuł doc. dra Bogdana Kędzi i mgr Elżbiety Hołderny-Kędzi z Instytutu Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu, w którym opisana została przydatność miodu w różnych grupach wiekowych oraz przyjmowanie miodu. Jest w nim między innymi mowa wskazaniach i przeciwwskazaniach w stosowaniu u niemowląt i małych dzieci. Dawkowanie dla sportowców.
Przydatność miodu w różnych grupach wiekowych
Miód jest cennym produktem w żywieniu różnych grup osób, zwłaszcza małych dzieci, sportowców, osób wykonujących ciężką pracę fizyczną i umysłową, rekonwalescentów i osób starszych. Włączenie go do codziennego pożywienia ma także swoje uzasadnienie.
W fachowym piśmiennictwie znaleźć można dane na temat stosowania miodu w żywieniu dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci z niedowagą, zaburzeniami odżywczymi i brakiem łaknienia. U dzieci z zaburzeniami odżywiania i biegunką dobre efekty uzyskiwano, podając im mleko z odwarem ryżowym i miodem. Miód wpływał także korzystnie na dzieci z obniżonym poziomem hemoglobiny i krwinek czerwonych. Podawanie miodu zwiększało apetyt, przybieranie na wadze i polepszało obraz krwi. Miód przeciwdziałał także zaparciom, wzdęciom, sprzyjał wyrzynaniu się zębów, zapobiegał wymiotom, a także wywierał łagodne działanie uspokajające i nasenne.
Należy jednak zaznaczyć, o czym już wspomniano wcześniej, że miód mimo wielu korzystnych cech może uniemowląt i małych dzieci z niewykształconym systemem immunologicznym prowadzić do zatruć pokarmowych. Stwierdzono bowiem, że w miodzie mogą występować przetrwalniki bakterii tlenowych Bacillus larvae, a także przetrwalniki bakterii beztlenowych Clostridium perfringens i Clostridium difficile. W sprzyjających warunkach są one w stanie wywołać ostre zakażenie przewodu pokarmowego.
Energetyczne i odżywcze walory miodu cenione są przez sportowców. Produkt ten wzmacnia potencjał fizyczny i wytrzymałość zawodników, zarówno w czasie treningu, jak i w trakcie zawodów. Spożycie go po wysiłku umożliwia w krótkim czasie ustąpienie objawów zmęczenia i szybką odnowę wydatkowanej energii. Badania wykazały, że miód przyjmowany pomiędzy zawodami lub w przerwach meczów pozwalał na podwyższenie efektywności i lepszą tolerancję ponownego wysiłku.
Liczni autorzy wskazują na przewagę miodu nad innymi produktami spożywczymi podawanymi sportowcom. W ocenie produktów przynoszących szybko dużą ilość energii, bez wywoływania dolegliwości trawiennych lub innych reakcji ubocznych, miód w skali 1-10 otrzymał 9 punktów, glukoza - 7,5, cukier nierafinowany - 6, a cukier rafinowany - tylko 4,5 punktu. Korzystne działanie miodu uzasadniają także badania efektywności zawodników. Po podaniu miodu efektywność oceniono na 48%, podczas gdy po podaniu fruktozy, glukozy lub sacharozy była ona zauważalna w granicach 15-20%.
Warto w tym miejscu dodać, że o ile glukoza i fruktoza zawarte w miodzie są przez organizm ludzki przyswajalne całkowicie, to sacharozę przyswaja on tylko częściowo, a przy zaburzeniach przemiany materii mogą z niej powstawać nawet substancje toksyczne.
Miód jako środek bogaty w składniki budulcowe, energetyczne i regulujące stosowany jest z powodzeniem w żywieniu młodzieży szkolnej, studentów, rekonwalescentów, osób niedożywionych i ludzi starszych. Miód najszybciej ze wszystkich produktów naturalnych uzupełnia niedobory energetyczne organizmu. Dzięki temu prawie natychmiast usuwa stan obniżonej zdolności do pracy (z powodu spadku poziomu glukozy we krwi) i utrzymuje odpowiedni poziom energii przez wiele godzin.
Badania wykazały, że przyjmowanie miodu w ilości 1 g/kg masy ciała dziennie przez miesiąc, podwyższa fizyczną zdolność do pracy o 14%. Po 2 miesiącach przyjmowania miodu w tej samej ilości stwierdzono jeszcze korzystniejsze wskaźniki, w przeciwieństwie do miodu sztucznego, który nie miał żadnego wpływu na parametry określające fizyczną zdolność do pracy.
Miód w diecie odchudzającej, dzięki korzystnemu wpływowi na przemiany metaboliczne, pracę wątroby i dostarczanie organizmowi w niewielkiej dawce niezbędnej ilości kalorii, zapewnia uczucie sytości.
Przy niedowadze z kolei ważna jest duża przyswajalność miodu i jego wysoka wartość odżywcza. Przyjmowany systematycznie przyczynia się do szybkiego przyrostu masy ciała i chroni przed jej obniżeniem.
Także u rekonwalescentów cenne jest dostarczenie za pośrednictwem miodu znacznej ilości kalorii bez obciążenia układu pokarmowego. Ponadto działa on stymulująco na mięsień sercowy, odnawiająco na komórki wątrobowe, przeciwzapalnie na błonę śluzową żołądka i jelit, moczopędnie, a także łagodnie uspokajająco.
Podawanie miodu jest szczególnie cenne w przypadku osób w starszym wieku. Badania lekarzy rosyjskich wskazują, że w procesie starzenia się organizmu dochodzi do obniżenia aktywności tkanki łącznej i zdolności odtruwającej wątroby, upośledzenia czynności układu moczowego, a także zmniejszenia zdolności adaptacyjnych i odporności na zakażenia. Dzieje się to przede wszystkim na skutek obniżenia w organizmie zawartości niezbędnych witamin, aminokwasów i biopierwiastków. Miód poprzez zawarte w nim substancje pozwala na uzupełnienie ważnych dla życia składników, a co za tym idzie, usuwa lub łagodzi wiele wymienionych zaburzeń.
Przyjmowanie miodu
Miód jako uzupełniający środek spożywczy i dietetyczny wymaga racjonalnego dawkowania. Według specjalistów słowackich dzienna dawka miodu dla osoby dorosłej wynosi 60-100 g, co odpowiada 3-5 łyżkom stołowym, przyjmowanym kilka razy dziennie (łyżka stołowa odpowiada około 20 g miodu). W celu zapewnienia lepszego wchłaniania należy rozpuścić go w szklance ciepłej, przegotowanej wody, herbaty lub mleka i pić 3 razy dziennie na godzinę przed jedzeniem lub godzinę po jedzeniu. Jeszcze korzystniejsze działanie uzyskuje się przez powolne wprowadzanie miodu z łyżki do ust i przetrzymywanie go w nich przez dłuższy czas przed połknięciem. W ten sposób składniki czynne miodu wchłaniane są z jamy ustnej bezpośrednio do krwi, z pominięciem układu wrotnego wątroby.
Miód polecany jest jako dodatek do mleka matki lub sztucznego mleka od pierwszych dni życia dziecka w ilości 1-2 łyżeczek od herbaty dziennie. Jeśli przyjmiemy, że jedna łyżeczka od herbaty odpowiada około 7,5 g miodu, to niemowlętom podaje się od 7,5 do 15 g tego produktu w ciągu dnia.
W zaburzeniach przewodu pokarmowego u dzieci (wymioty, biegunki) stosuje się mleko z dodatkiem odwaru ryżowego i 3% miodu.
Dzieciom w wieku do 6 lat podaje się na ogół 3 łyżeczki (około 25 g), dzieciom w wieku 6-12 lat - 6 łyżeczek (około 50 g), a dzieciom starszym - 2-4 łyżki stołowe miodu dziennie (40-80 g).
U osób powyżej 70. roku życia zaleca się przyjmowanie 2 łyżeczek (15 g) miodu dziennie po rozpuszczeniu w szklance ciepłego płynu.
Z kolei u osób wykonujących ciężką pracę fizyczną i umysłową, w momencie wystąpienia kryzysu obniżonej zdolności do pracy z powodu tzw. skrytego głodu, pomocne jest spożycie 1-2 łyżeczki miodu bezpośrednio lub po rozpuszczeniu w szklance ciepłej wody.
Nieco inaczej przedstawia się dawkowanie miodu u sportowców. W okresie wzmożonej działalności sportowej zaleca się przyjmowanie 12-16 łyżek stołowych miodu w czasie posiłków i przed snem, co odpowiada 240-320 g tego produktu. Specjaliści polecają spożycie 2 łyżek stołowych miodu (40 g) na pół godziny przed zawodami, w przerwach meczów oraz po wysiłku w celu szybkiej odnowy wydatkowanej energii. Szczególnie cenne dla organizmu sportowca jest przyjmowanie miodu w trakcie śniadania lub obiadu w postaci dodatku do innych produktów spożywczych: mleka, jogurtu, budyniu, sałatek owocowych. Polecany jest także w miejsce innych środków słodzących i do smarowania pieczywa. Zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia sportowców dzienne zapotrzebowanie na miód wynosi 30 g, natomiast na cukier i glukozę odpowiednio 50 i 100 g. Z ogólnej dawki węglowodanów cukry proste mogą stanowić 36%, a pozostałe cukry 64%. Według innych danych w okresie prób sportowych powinno się przyjmować 40-50 g miodu dziennie.
Jeszcze inne dawkowanie polecają dietetycy niemieccy w diecie odchudzającej, a mianowicie 300-400 g miodu dziennie w postaci roztworu wodnego lub spożywanego łącznie z owocami lub twarogiem.
Zdjęcia: "Pasieka na Warmii"
Przedruk: za zezwoleniem. B. Kędzia,
E. Hołderna-Kędzia "Leczenie miodem".
Polski Związek Pszczelarski,
Warszawa 1998 r. Adres: PZP
ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa
Przydatność miodu w różnych grupach wiekowych
Miód jest cennym produktem w żywieniu różnych grup osób, zwłaszcza małych dzieci, sportowców, osób wykonujących ciężką pracę fizyczną i umysłową, rekonwalescentów i osób starszych. Włączenie go do codziennego pożywienia ma także swoje uzasadnienie.
W fachowym piśmiennictwie znaleźć można dane na temat stosowania miodu w żywieniu dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci z niedowagą, zaburzeniami odżywczymi i brakiem łaknienia. U dzieci z zaburzeniami odżywiania i biegunką dobre efekty uzyskiwano, podając im mleko z odwarem ryżowym i miodem. Miód wpływał także korzystnie na dzieci z obniżonym poziomem hemoglobiny i krwinek czerwonych. Podawanie miodu zwiększało apetyt, przybieranie na wadze i polepszało obraz krwi. Miód przeciwdziałał także zaparciom, wzdęciom, sprzyjał wyrzynaniu się zębów, zapobiegał wymiotom, a także wywierał łagodne działanie uspokajające i nasenne.Należy jednak zaznaczyć, o czym już wspomniano wcześniej, że miód mimo wielu korzystnych cech może uniemowląt i małych dzieci z niewykształconym systemem immunologicznym prowadzić do zatruć pokarmowych. Stwierdzono bowiem, że w miodzie mogą występować przetrwalniki bakterii tlenowych Bacillus larvae, a także przetrwalniki bakterii beztlenowych Clostridium perfringens i Clostridium difficile. W sprzyjających warunkach są one w stanie wywołać ostre zakażenie przewodu pokarmowego.
Energetyczne i odżywcze walory miodu cenione są przez sportowców. Produkt ten wzmacnia potencjał fizyczny i wytrzymałość zawodników, zarówno w czasie treningu, jak i w trakcie zawodów. Spożycie go po wysiłku umożliwia w krótkim czasie ustąpienie objawów zmęczenia i szybką odnowę wydatkowanej energii. Badania wykazały, że miód przyjmowany pomiędzy zawodami lub w przerwach meczów pozwalał na podwyższenie efektywności i lepszą tolerancję ponownego wysiłku.Liczni autorzy wskazują na przewagę miodu nad innymi produktami spożywczymi podawanymi sportowcom. W ocenie produktów przynoszących szybko dużą ilość energii, bez wywoływania dolegliwości trawiennych lub innych reakcji ubocznych, miód w skali 1-10 otrzymał 9 punktów, glukoza - 7,5, cukier nierafinowany - 6, a cukier rafinowany - tylko 4,5 punktu. Korzystne działanie miodu uzasadniają także badania efektywności zawodników. Po podaniu miodu efektywność oceniono na 48%, podczas gdy po podaniu fruktozy, glukozy lub sacharozy była ona zauważalna w granicach 15-20%.
Warto w tym miejscu dodać, że o ile glukoza i fruktoza zawarte w miodzie są przez organizm ludzki przyswajalne całkowicie, to sacharozę przyswaja on tylko częściowo, a przy zaburzeniach przemiany materii mogą z niej powstawać nawet substancje toksyczne.Miód jako środek bogaty w składniki budulcowe, energetyczne i regulujące stosowany jest z powodzeniem w żywieniu młodzieży szkolnej, studentów, rekonwalescentów, osób niedożywionych i ludzi starszych. Miód najszybciej ze wszystkich produktów naturalnych uzupełnia niedobory energetyczne organizmu. Dzięki temu prawie natychmiast usuwa stan obniżonej zdolności do pracy (z powodu spadku poziomu glukozy we krwi) i utrzymuje odpowiedni poziom energii przez wiele godzin.
Badania wykazały, że przyjmowanie miodu w ilości 1 g/kg masy ciała dziennie przez miesiąc, podwyższa fizyczną zdolność do pracy o 14%. Po 2 miesiącach przyjmowania miodu w tej samej ilości stwierdzono jeszcze korzystniejsze wskaźniki, w przeciwieństwie do miodu sztucznego, który nie miał żadnego wpływu na parametry określające fizyczną zdolność do pracy.
Miód w diecie odchudzającej, dzięki korzystnemu wpływowi na przemiany metaboliczne, pracę wątroby i dostarczanie organizmowi w niewielkiej dawce niezbędnej ilości kalorii, zapewnia uczucie sytości.
Przy niedowadze z kolei ważna jest duża przyswajalność miodu i jego wysoka wartość odżywcza. Przyjmowany systematycznie przyczynia się do szybkiego przyrostu masy ciała i chroni przed jej obniżeniem.Także u rekonwalescentów cenne jest dostarczenie za pośrednictwem miodu znacznej ilości kalorii bez obciążenia układu pokarmowego. Ponadto działa on stymulująco na mięsień sercowy, odnawiająco na komórki wątrobowe, przeciwzapalnie na błonę śluzową żołądka i jelit, moczopędnie, a także łagodnie uspokajająco.
Podawanie miodu jest szczególnie cenne w przypadku osób w starszym wieku. Badania lekarzy rosyjskich wskazują, że w procesie starzenia się organizmu dochodzi do obniżenia aktywności tkanki łącznej i zdolności odtruwającej wątroby, upośledzenia czynności układu moczowego, a także zmniejszenia zdolności adaptacyjnych i odporności na zakażenia. Dzieje się to przede wszystkim na skutek obniżenia w organizmie zawartości niezbędnych witamin, aminokwasów i biopierwiastków. Miód poprzez zawarte w nim substancje pozwala na uzupełnienie ważnych dla życia składników, a co za tym idzie, usuwa lub łagodzi wiele wymienionych zaburzeń.
Przyjmowanie miodu
Miód jako uzupełniający środek spożywczy i dietetyczny wymaga racjonalnego dawkowania. Według specjalistów słowackich dzienna dawka miodu dla osoby dorosłej wynosi 60-100 g, co odpowiada 3-5 łyżkom stołowym, przyjmowanym kilka razy dziennie (łyżka stołowa odpowiada około 20 g miodu). W celu zapewnienia lepszego wchłaniania należy rozpuścić go w szklance ciepłej, przegotowanej wody, herbaty lub mleka i pić 3 razy dziennie na godzinę przed jedzeniem lub godzinę po jedzeniu. Jeszcze korzystniejsze działanie uzyskuje się przez powolne wprowadzanie miodu z łyżki do ust i przetrzymywanie go w nich przez dłuższy czas przed połknięciem. W ten sposób składniki czynne miodu wchłaniane są z jamy ustnej bezpośrednio do krwi, z pominięciem układu wrotnego wątroby.Miód polecany jest jako dodatek do mleka matki lub sztucznego mleka od pierwszych dni życia dziecka w ilości 1-2 łyżeczek od herbaty dziennie. Jeśli przyjmiemy, że jedna łyżeczka od herbaty odpowiada około 7,5 g miodu, to niemowlętom podaje się od 7,5 do 15 g tego produktu w ciągu dnia.
W zaburzeniach przewodu pokarmowego u dzieci (wymioty, biegunki) stosuje się mleko z dodatkiem odwaru ryżowego i 3% miodu.
Dzieciom w wieku do 6 lat podaje się na ogół 3 łyżeczki (około 25 g), dzieciom w wieku 6-12 lat - 6 łyżeczek (około 50 g), a dzieciom starszym - 2-4 łyżki stołowe miodu dziennie (40-80 g).
U osób powyżej 70. roku życia zaleca się przyjmowanie 2 łyżeczek (15 g) miodu dziennie po rozpuszczeniu w szklance ciepłego płynu.
Z kolei u osób wykonujących ciężką pracę fizyczną i umysłową, w momencie wystąpienia kryzysu obniżonej zdolności do pracy z powodu tzw. skrytego głodu, pomocne jest spożycie 1-2 łyżeczki miodu bezpośrednio lub po rozpuszczeniu w szklance ciepłej wody.
Nieco inaczej przedstawia się dawkowanie miodu u sportowców. W okresie wzmożonej działalności sportowej zaleca się przyjmowanie 12-16 łyżek stołowych miodu w czasie posiłków i przed snem, co odpowiada 240-320 g tego produktu. Specjaliści polecają spożycie 2 łyżek stołowych miodu (40 g) na pół godziny przed zawodami, w przerwach meczów oraz po wysiłku w celu szybkiej odnowy wydatkowanej energii. Szczególnie cenne dla organizmu sportowca jest przyjmowanie miodu w trakcie śniadania lub obiadu w postaci dodatku do innych produktów spożywczych: mleka, jogurtu, budyniu, sałatek owocowych. Polecany jest także w miejsce innych środków słodzących i do smarowania pieczywa. Zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia sportowców dzienne zapotrzebowanie na miód wynosi 30 g, natomiast na cukier i glukozę odpowiednio 50 i 100 g. Z ogólnej dawki węglowodanów cukry proste mogą stanowić 36%, a pozostałe cukry 64%. Według innych danych w okresie prób sportowych powinno się przyjmować 40-50 g miodu dziennie.
Jeszcze inne dawkowanie polecają dietetycy niemieccy w diecie odchudzającej, a mianowicie 300-400 g miodu dziennie w postaci roztworu wodnego lub spożywanego łącznie z owocami lub twarogiem.
Zdjęcia: "Pasieka na Warmii"
Przedruk: za zezwoleniem. B. Kędzia,
E. Hołderna-Kędzia "Leczenie miodem".
Polski Związek Pszczelarski,
Warszawa 1998 r. Adres: PZP
ul. Świętokrzyska 20, 00-002 Warszawa